1♣ is 2+ klaveren
2♥ is vierde kleur en mancheforcing.

1. Eens met 1♠?
2. Stel je kiest voor 3♦ na 2♥ van partner. Die biedt daarop 3♥. Wat betekent dit bod en hoe reageer je erop?

Van Myriam van der Heide kreeg ik dit spel aangereikt met de kreet: hoe dit te bieden? Zij en Jand waren er niet uitgekomen in een online toernooi van BCL en dat gold eveneens voor alle andere paren. Er valt dus iets te leren! Uiteraard kreeg ik ook de andere hand erbij.
Ik beloofde Myriam er een Forumprobleem aan te wijden, dan konden we zien hoe de panelleden met zo’n hand met overwaarde omgaan. Als je partner ook nog sterk kan zijn, behoort slem immers tot de mogelijkheden.

Joost Herweijer: eens met 1♠ (a) en 3♠ (b):

1. Uiteraard eens met 1♠.
2. Ik vermoed dat partner nog steeds op zoek is naar 3SA.
   Ik bied 3♠: een goede 4-kaart. (Ik toonde al 3 ruitens en 3♠ kan dus geen 5-kaart zijn.)

W: Dat ‘uiteraard’ geldt niet automatisch voor de gemiddelde bridgespelers, Joost, die denken misschien ook aan een reverse-bod van 2♠. Je hebt al eens in een vroeger Forumprobleem gezegd dat zo’n sprong herbieding niet reverse genoemd moet worden, maar een hand met 18+ punten aangeeft, net zoals een herbieding van 2SA met sprong 18/19 punten aangeeft. 1♠ loopt in ons probleem dan dus tot en met 17 punten. 3♠ is een mooi ‘waiting bid’ en ontkent een stopper in harten: aan partner de ruimte latend, maar er is een alternatief:

Twee panelleden die niet van wachten houden.

Hans van der Heijde: eens met 1♠ (a) en 4♣ (b)

1. Ja, eens met 1♠. Qua kracht zou je misschien net genoeg hebben voor een reverse 2♠-bod met de kanttekening dat ik zelf een 17-punts ondergrens hanteer bij een 5/4. Maar (1) is de klaverkleur te dun en (2) wil ik vanwege die mooie HVx van ruiten geen biedruimte wegnemen.
2. Als partner, in plaats van 2♥ als vierde kleur, direct 3♥ biedt, is dat echt en geeft hij (mf) een rode hand aan met een 5/6 ♥/♦. Die hand heeft hij dus niet. Als 1♣ 2+ is (wat ik zelf niet zo speel trouwens, bij ons is 1♣ 4+), kan ik na het gegeven biedverloop in de ogen van mijn partner nog allerlei handen hebben, waaronder handen met een 4krt ruiten. Met een 4-1-4-4 zou ik immers net zo geboden hebben. Ik zou ook een 4-3-3-3-, of een 4-2-3-4-hand kunnen hebben. Die laatsten dan in de 12-14 range, want ik heb immers niet 1 sans geopend. Met bijvoorbeeld Hx, Vxxx, •ABxxx, Hx zal partner na mijn 3♦ nog graag 3♥ willen bieden om nadere informatie te krijgen. Zou ik een van die vlakke 12-14 handen hebben, dan bied ik 3 sans en hoor ik wel of partner nog ambities heeft.
   Maar goed, die vlakke 12-14 hand heb ik niet. Aangezien partner nog niet weet of ik een 3krt- of een 4krt ruiten heb, ga ik dat nu vertellen, waarmee ik tegelijkertijd zeg niet een vlakke hand te hebben, en wel met 4♣: lengte klaveren, 3krt ruiten en niet vlak, oftewel een 4-1-3-5 hand. Zou ik een 4krt ruiten hebben gehad en dus een 4-1-4-4, dan bied ik nu 4♦, om die boodschap over te brengen. Bedenk dat partner geen 5krt ruiten hoeft te hebben: met een sterke hand – bijvoorbeeld ♠Bx, ♥AHxx, ♦Axxx, ♣HVx – zal hij na mijn 3♦ niet 3SA bieden, maar nader onderzoek willen doen. Met iets als ♠Bx, ♥HVxx, ♦ABxx(x), ♣Vx(x) biedt hij niet 3♥ maar 3SA. Kortom, ik bied 4♣.
   Daarna is een controlebod van 4♥ of4♠ van partner bedoeld als met klaveren troef en 4SA van hem is RKC. Gaat partner voor de ruiten, dan zal hij nu eerst met 4♦ die kleur als troef vaststellen.
   Partners hand kan ook veel sterker zijn, wat aanleiding voor hem is tot nader onderzoek met 3♥. Bijvoorbeeld: Bedenk dat partner nog niet weet of je 3♦-bod op een 3-kaart of een 4-kaart gebaseerd is geweest: met een 4-1-4-4 had je tot en met 3♦ immers precies zo geboden, ervan uitgaande dat je daar 1♣ mee opent (voor sommigen een puntje van discussie, trouwens). Na zijn 3♥ kun je hem vertellen wat je hebt door 4♣ te bieden: 5-kaart klaveren en dus een 4-1-3-5. Met een 4-1-4-4 bied je 4♦ om je 4-kaart ruiten (en de rest van je verdeling) duidelijk te maken. Dan gaat het als volgt verder: na 4♣ bied je partner 4♦ als hij ruiten troef wil maken, waarna er gecue’d of ge-RKC’d kan worden met ruiten troef. Biedt hij daarentegen 4♥ of 4SA, dan is dat een controlebod resp. RKC met klaveren als troefkleur.

W: Met een gebalanceerde hand wordt tegenwoordig eerder 1♣ geopend dan 1♦, zo ook met een 4-3-4-2. 1♦ is dan altijd ongebalanceerd, mogelijk een 4-1-4-4. Maar je zei al dat dat een punt van discussie is. Direct 3SA met een vlakke 12-14 punten? Zonder hartenstop lijkt me dan 3♠ beter. (Zie hieronder.) Probleem blijft wel dat je met die 4-1-3-5 je verdeling wel, maar niet je sterkte hebt kunnen vertellen (Marten hieronder is daar verder op in gegaan)

Marten Holwerda: eens met a: 1♠ en b: 4♣

1. Eens natuurlijk. Wat had je anders voor alternatief in gedachten? Voor 2♠ heb je wel de verdeling, maar lang niet genoeg punten (vanaf een goede 18 ongeveer).
2. 3♦ lijkt mij ook volstrekt normaal: iets anders heb je niet te melden en een goede driekaart wil je toch vertellen. Ook ontkent het al een goede hartenholding, anders heeft 2SA bieden prioriteit. 3♥ is “herhaalde vierde kleur” en vraagt (traditioneel) om een halve stop. Vervelende aan dit soort oneconomische vierde kleur biedverlopen is dat zowel verdeling als kracht heel lang onduidelijk kan zijn. Partner kan zomaar bang zijn voor een 4-3-3-3 zonder echte hartenstop bij ons. Of 4-2-3-4 met Ax of zo, dan snap ik eerst 3♦ i.p.v. 2SA ook wel: hopend dat partner 3SA kan bieden. Of partner heeft zelf een 2-3-5-3 zonder stop en heeft geen idee waar we heen moeten omdat onze verdeling nog zo onduidelijk is. Bij “trapjespsychologie” in bridge denken we altijd aan verdedigen of afspelen en de tegenpartij, maar ook in sommige biedverlopen speelt dat een duidelijke rol: wat denkt partner dat ik heb? Wat denkt partner dat ik denk dat hij heeft? Enzovoorts. Mijn bod is vrij makkelijk: 4♣, hopelijk eindelijk eens mijn verdeling vertellend. Met de horror 4-3-3-3 of 4-2-3-4 moet je 3♠ doen vind ik: als je niks meer kunt, bied dan in ieder geval laag 🙂. Ik vrees alleen dat onze problemen (zelfs als maat op precies hetzelfde spoor zit en nu dus van de 4-1-3-5 weet) nog niet over zijn. Als maat nu een schoppencue kan doen is dat heel mooi voor onze kaart, maar welke lage kleur is eigenlijk troef nu? Ik denk klaver, omdat, als maat de ruitens troef wil hebben, hij eerst 4♦ kan bieden. Of moet dat een (pasbaar!) minimum met 2-4-5-2 zijn? Dat is mij te moeilijk. Trapjespsychologie: maat moet ook weten dat ik het hier niet meer weet, dus met een minimum moet hij 5 laag bieden. En ook dan nog hebben we een probleem: we zijn nu eindelijk uit de verdelingen, maar we zitten op 5-niveau en niemand heeft nog zijn hand gelimiteerd. Ik heb zelf al een aas over voor mijn bieden en maat kan ook nog wel wat hebben. Allerlei minima zijn al zes, dus als hij 5 biedt doe ik er nog maar eentje bij. Hartenaas zal hij wel niet snel hebben gezien het gedoe met eerst 3♥ en daarna geen cue, dus zeven missen zal wel meevallen.

W: Ik zou het verwijt van mijn partner niet willen door te passen op 4♦, nadat hij met de vierde kleur toch echt te kennen gaf minstens de manche te willen spelen; en met dat minimum 2-4-5-2 dat jij hem geeft, zou hij 5♦ bieden, lijkt me, als hij niet al eerder 3SA over jouw 3♦ had geboden. Maar, als ik goed lees, zeg jij eigenlijk hetzelfde.
Ik ben het helemaal met je eens dat dat vierde kleur zo bieden verdeling en kracht (en zijdelings ook de hartenstop) in het ongewisse laten. Zelfs het tweemaal bieden van de vierde kleur is voor jou, en ook voor Hans, geen garantie voor overwaarde. Hans geeft partner ♠Hx, ♥Vxxx, ♦ABxxx, ♣Hx (een 2-4-5-2) en zelfs dan heeft 6♦ een redelijke kans), hoewel 3SA na 3♦ me niet onverstandig lijkt. Of zou 3SA direct na 1♠ het betere bod zijn? Maar dan zul je zien dat partner ♠AVB10 ♥x ♦HVx ♣Axxxx heeft en 6♦ praktisch dood is. Hoogste tijd om na te denken over een antwoordenschema na de vierde kleur, waarbij kracht en verdeling beter uit de verf komen (zie nabeschouwing)

Dick Lont: eens met a: 1♠ en b: 3♠

1. Ik ben het eens met 1♠. In ons systeem is dat bod nog wat duidelijker dan bij de meesten, want het impliceert een 4-x-x-5 verdeling. Met 4-3-2-4 openen we 1SA (12-14) of herbieden 1SA (15-17) of 2SA (18-19).
2. Natuurlijk bied ik 3♦, partner weet nu dat ik een driekaart ruiten mee heb, maar de overwaarde is nog onbekend. Partner toont een hartencontrole voor een ruitencontract. Hoewel we daarvoor normaal het vier-niveau pas gebruiken is er hier geen andere betekenis denkbaar. Ik bied nu mijn schoppencontrole. Ik verwacht dat we in 6♦ eindigen, maar als partner 2 azen en 2 zwarte heren heeft, is groot slem mogelijk. Na 4♣ dus 4♥ en als partner nu 4♠ kan bieden…. feest!

W: Nou, nou, geen andere betekenis denkbaar voor 3♥ dan die jij eraan geeft? Daar denken de andere panelleden toch anders over; zelfs je eigen partner hieronder is er genuanceerder in. Het komt hier natuurlijk wel mooi uit: Noord toont er tevens overwaarde mee en met die van Zuid erbij zal er slem geboden worden. Jouw biedverloop gaat dan: 1K-1R; 1S-2H; 3R-3H; 3S-4K; 4H-4S; 4SA door jou zuid: RKC voor ruiten. Stel partner antwoordt 5♥ = 2 azen zonder de vrouw. Het gaat er nu om welke heren partner heeft: x AHxx ABxxx Hxx en 7R is niet verantwoord; draai de schoppens en klaveren om juist wel. Met beide zwarte heren is 7♦ zeker verantwoord. Hoe gaat bij jou en Hayo dat heren vragen? Of moeten die cue’s van 4♣ en 4♠ beslist de heer zijn, omdat partner beide kleuren heeft geboden? Met een minor als troefkleur is er vaak te weinig ruimte om onder 6 van troef je heren aan te geven, met klaveren als troef al helemaal.
Maar, dit alles met jouw uitleg van 3♥. Met 3♥ als herhaalde vierde kleur en een 4-kaart ruiten bij partner ligt het wel even anders.

Hayo Galema: eens met 1♠ (a) en 3♣ (b)

1. Ja, eens met 1♠. De hand is net te zwak voor reverse. Partner weet dat mijn hand nog wel 16/17 punten kan bevatten. Biedruimte is ook wel lekker, en komt zeker goed uit nu partner de viere kleur biedt.
2. Als ik kies voor 3♦ na 2♥, dan betekent 3♥ bij mijn partner dat hij hartenwaardes heeft en zijn hand aan het omschrijven is. Hij is sterk en heeft waarschijnlijk sleminteresse. Hij had ook 3SA kunnen bieden met hartenpunten. Wij hebben de afspraak op 3-niveau nog geen korte kleur te cuen.
   Maar waarom zou ik 3♦ bieden? Ik kan toch veel beter met 3♣ de lengte in die kleur (zonder ♥-stop) aangeven? Een van beide partners moet zijn hand zo goed mogelijk proberen te omschrijven en in dit geval ben ik degene die partner de informatie moet geven voor het optimale eindcontract.
   Als hij nu 3♦ biedt, dan bied ik 4♦. Biedt hij nu 3♥, dan ook 4♦ en op 3SA pas ik. Na 4♣ gaan we controles bieden.

W: Ik heb wel waardering voor je 3♣ in plaats van het obligate 3♦. Mooi dat jij en je partner hierboven op één lijn zitten wat betreft dat 3♥ geen herhaling van de vierde kleur is (is het volgens mij en de andere panelleden wel), minder mooi dat Dick het als een cue voor ruiten ziet. Toch maar VAST afspreken dat cue’s vanaf 3♠ zijn (3SA als mogelijk serious of non serious)? 3♣ of 3♦? Het is maar waar je de voorkeur aan geeft. Die 3-kaart ruiten ziet er een stuk mooier uit dan die lege 5-kaart klaver. Met 4♦ na partners 3♦ geef je wel overwaarde aan, dat is mooi meegenomen, 3♠ als (advanced) cue is ook niet mis, lijkt me. En zou je geen overwaarde hebben gehad, dan lijkt me 3♥ te vragen om een stopper voor 3SA.

Hester Gast: eens met 1♠ (a) en 3♠ (b):

1. Ja, ik ben het eens met het 1 ♠-antwoord. Vind hem niet sterk genoeg voor een 2♠-bod dat MF is.
2. Dat kan m.i. 2 dingen betekenen:
   • heb je misschien een halve hartenstop om alsnog in 3SA te komen?
   • als ik die zou hebben (maar die heb ik niet) en partner gaat na 3SA alsnog verder, dan was het een cue voor de ruiten. (de 2de betekenis van 3♥ is dus een cue bij jou onder voorwaarden; W)

   Ik kan nu 2 dingen doen: 3♠ – de eerste cue die ik heb, of 4♥ om mijn totale verdeling duidelijk te maken. En omdat dit bod heel veel biedruimte wegneemt, moet het m.i. ook wel serieuze sleminteresse in ruiten aangeven. Maar omdat ik met het oog op 6 ruiten toch wel heel graag wil weten of mijn partner klaveren heer heeft, is 3 schoppen wellicht toch handiger.

W: 3♠ lijkt me eerder een waiting bid dan een cue voor ruiten. Begrijpen jouw partners die 4♥ als een singleton? Je mag dan wel een goede 4-kaart ruiten hebben, lijkt me; partner hoeft er geen 5 te hebben.

Gerrit Geertsma: Niet eens met 1♠ (a) en 6♦:

1. Je wilt voorkomen dat partner past met 8/9 punten en dat gevaar is er als partner een 4-kaart schoppen heeft. 2♠ geeft je overwaarde beter aan.
2. Dit komt niet vaak voor, een rebid van de vierde kleur. Ik ken het alleen in de situatie dat partner vierde kleur doet na zelf eerst hoge kleur te hebben geboden, jij SA (dekking) en dan vraagt het rebid naar een 3-kaart steun. Het is maar de vraag of deze specifieke situatie in je systeemboek staat, dus je partner is creatief bezig en wil naar slem. Partner wil graag naar slem als jij een dekking hebt in harten met ruiten troef. Je biedt 6♦.

W: Alle overige panelleden vinden 2♠ niet juist; hoort 18+ te zijn: naar analogie van de sprong naar 2SA met een vlakke hand en 18/19. Het enige voordeel van 2♠ zit erin dat het overwaarde aangeeft, iets wat na 1♠ veel lastiger, zo niet onmogelijk, hier is aan te geven.
3♥, herhaalde vierde kleur, betekent in eerste instantie niet meer dan dat partner nadere informatie vraagt. Met die fantasierijke opvatting van je over 3♥ is 6♦ inderdaad opgelegd, maar ja een beetje fantastisch is het wel. Overigens zit 6♦ er wel in 🙂.

Cor Breeuwer: eens met 1♠ (a) en 4♦ (b):

1. Ja, ben het eens met 1♠ (zowel met 3+ opening klaver als met 2+).
2. Zou inderdaad kiezen voor 3♦, biedt mijn partner daarna 3♥, dan bied ik 4♦, het is immers al MF. Partner zal wel een rodekleurenhand hebben nu. Heeft ie een semi gebalanceerde hand dan kan hij zelf 3SA bieden. De vraag is of 3♥ nu niet een herhaalde vraag is; naar mijn mening kan dit niet zo zijn aangezien je nu met het 3♦ bod (3krt) niks extra’s belooft en het onwaarschijnlijk is dat er hartens in die hand zitten.

W: De vraag is niet of 3♥ niet een herhaalde vraag is, het is een herhaalde vraag en kan met velerlei bedoelingen zijn. (Zie ook Hans en Marten.) 4♦ is wel consequent want je hebt je overwaarde nog niet kunnen aangeven.

Post mortem

Het panel:

1. Eens – 6 en oneens – 1
2. Op 2♥, de vierde kleur, gaan 7 panelleden mee met 3♦ en biedt 1 liever 3♣. Over 3♥ zijn de meningen verdeeld: de helft vind het herhaalde vierde kleur, vragend om meer informatie (halve stop?) en de andere helft vindt het hartenpunten. Op 3♥ biedt het panel:
   • 3♠ – 3
   • 4♣ – 2
   • 4♦ – 2
   • 6♦ – 1

Nabeschouwing
Myriam en Jand, maar ook de rest van het veld, kwamen niet verder dan 3SA (eentje zat in 4SA en eentje noteerde, door een misklik waarschijnlijk, 1♦ + 6!). De oorzaak dat slem niet onderzocht werd? Dat kan haast niet anders zijn dan dat zowel Noord als Zuid niet in staat was haar overwaarde en verdeling voor het voetlicht te brengen. Na de vierde kleur (2♥) van Noord kwam 3♦ van Myriam (zoals de meeste panelleden) en toen legde Jand maar aan in 3SA, want Myriam kon zoveel handen hebben. Dat laatste klopt als een bus maar er was nog wel een poging mogelijk geweest, zoals ik in de probleemstelling heb aangegeven: 3♥, herhaalde vierde kleur en vragend om meer informatie. Hayo koos op 2♥ niet voor 3♦, maar voor 3♣ (5-kaart en geen hartendekking!), en dat is helemaal geen gek idee gezien de problematiek die ontstaat voor wat betreft de sterkte van de handen en de verdeling na 3♦. Als partner de klaveren niet bevallen, kan hij 3SA bieden met een hartendekking en geen overwaarde en iets anders, als hij sterk is of geen hartendekking heeft.

Marten kaartte dat probleem van de sterkte en verdeling van de handen al aan door op te merken dat we eigenlijk maar erg weinig antwoorden hebben op de vierde kleur. Dat doet mij denken aan de antwoorden op 3♣ in biedverlopen als: 1♣ – 1♥; 2SA(18-19) – 3♣: vraag naar een 3 kaart steun in harten. Met 3♦ ontken je die steun en met 3♥ bevestig je die. Maar verder weet je weinig, alleen dat de zaak manche forcing is, maar welke manche er gespeeld moet worden (of zelfs slem) is niet duidelijk.
Anton Maas geeft in het decembernummer 2007 van Bridge een mooi voorbeeld, waarin het 6♣ is, maar er in 3SA wordt aangelegd. Voor hem was dat reden om te wijzen op een door hem ontworpen antwoordenschema op dat vraagbod van 3♣, waarbij én de 3-kaart al dan niet mee én al dan niet een 5-kaart in de openingskleur wordt getoond. Als volgt:

De vier beschikbare biedingen onder het 4-niveau zijn precies voldoende om de 4 mogelijkheden aan te geven. Het desbetreffende spel?
♠Hx ♥Axx ♦HVx ♣AV109x en dummy ♠A109xx ♥xx ♦Axx ♣HB8. Niet moeilijk om 12 slagen te zien met klaver als troef, maar hoe 6♣ uit te bieden zonder dat schema van Maas? Er valt nog wel wat meer over te zeggen, maar ik wil niet verder afdwalen.

Is een antwoordenschema op 2♥ vierde kleur mogelijk? Ik denk van wel: als eerste een scheiding aanbrengen in de vlakke 11/12-14 handen en de overige ongebalanceerde:

Ik wil niet beweren dat dit schema zaligmakend is maar het is een mogelijkheid.
Hoe zou het bieden van bovenstaand spel met deze kennis kunnen gaan?

Bang om twee azen te missen? Dat is bijna onmogelijk: met ♠VBxx ♥B ♦HVx ♣AVxxx zal zuid geen maximale 4/5 ♠/♣ aanbieden met 3♣, maar kiezen voor 3♦. Maar goed, dat vergat noord even en hij biedt niet meteen 6♣, maar voorzichtig 4♣. Dat is best een interessant bod. Het toont sleminterresse want anders biedt hij 5♣. Hij biedt ook niet direct 6♣, dus heeft hij ergens twijfel of grootslemaspiraties. Dat alles maakt 4♣ uitstekend geschikt om als RKC te fungeren. Dat idee is niet nieuw. Als ik het goed heb, opperde Ira Rubin het al eens in een biedverloop als: 1♣ – 3♣ (invite, inverted bestond nog niet) 4♣: azen vragen!
Later werd het idee van KBRKC geboren: met een minor als troef is de kleur direct boven de troefkleur RKC. Dat zou hier dus 4♦ moeten zijn, maar dat bod moet beschikbaar zijn om te vertellen dat de klaveren niet bevallen en ruiten troef wordt. KBRKC heeft ook als nadeel dat het bod niet meer als cue beschikbaar is. Ongelukken ermee liggen op de loer. Beter niet aan beginnen, dus!

Wim Ooiman